Nekrotizan Fasiit

Nekrotizan fasiit (NF), yumuşak dokunun hızla yayılan nekrozu ile karakterize, uygun tedavi edilmezse hızlı seyredip öldürücü olabilen bir hastalıktır. İnsidansı 100 bin olguda 0,4’tür. NF ilk kez Baurienne tarafından 1764’te tanımlanmış olsa da Jean Alfred Fournier’nin 1883’te yaptığı tanımlama sonrasında dış genital organlar ve perinei tutan fasiit tablosu, Fournier gangreni olarak anılmaya başlanmıştır. Meleney etyolojik ajan olarak lezyondan streptokokları izole etmiştir. En sık

İzole edilen ajanlar; S. pyogenes, S. aureus, V. vulnificus, A. hydrophila, anaerobik streptokoklardır.

İlk olarak 1952’de Wilson,  nekrotizan fasiit olarak adlandırılmıştır. Wilson enflamasyon, subkutan yağ doku ve derin fasyada nekroz ve kasların korunması şeklinde hastalığın ana bulgularını da tanımlamıştır. Nekrotizan fasiit tablosunda genellikle, cerrahi insizyon, böcek sokması, kesi, abrazyon, enjeksiyon, perirektal apse, inkarsere fıtık, yanık, kıymık batması, doğum ve penetran travma gibi küçük yaralanma öyküsü vardır. NF, bilinen bir etyoloji sonrasında oluşuyorsa sekonder NF olarak sınıflandırılır. Olguların %40’ında belli bir neden saptanamaz ve buna primer NF denir. NF sıklıkla ekstremiteler ve perinei etkilese de vücutta herhangi bir yerde ortaya çıkabilir. Ekstremite tutulumunda amputasyon ile tedavi olabilirken gövde ve perineyi ekilediğinde amputasyon yapılamayacağından  mortalite daha yüksektir. NF de bazı risk faktörleri mevcuttur. Özellikle immün yetmezlik  önemli bir risk oluşturur. NF’ye en sık eşlik eden hastalık diyabettir. Obezite, ileri yaş, periferik vasküler hastalık, alkol, sigara, kronik kalp hastalıkları, streoid kullanımı, kronik immün supresyon ve kanser  NF için diğer risk faktörleri arasında sayılabilir. NF olgularında erken tanı hayat kurtarıcıdır. Tanı temel olarak klinik bulgulara dayanır. NF’nin erken evresinde klinik bulgular, erizipel ya da sellülit gibi diğer yumuşak doku enfeksiyonlarından ayırt edilemeyebilir, ancak sınırların tam belirlenememesi ve tutulan alanın dışında da hassasiyet olması NF lehine bulgulardır. Her ne kadar bül formasyonu, veziküller ve nekroz gibi deri değişiklikleri hastaların %50sinde bulunsa da  en hassas semptom lezyonla orantısız var olan ciddi ağrıdır. 

Nekrotizan fasiit tanısında radyolojik değerlendirme de kullanılmıştır. Radyografik incelemelerle subkutan dokudaki gaz toplanması görülebilir, ancak hastaların çoğunda gaz görülmez. Bilgisayarlı tomografi kullanılarak  yağ dokusunda incelme ve fasyalarda kalınlaşma saptanabilir. Manynetik rezonans görüntüleme (MRG) NF tanısında yüksek duyarlılığa  sahiptir. MRG ile likefaksiyon nekrozu, enflamatuvar ödemin neden olduğu fasyal sıvı toplanması görülebilir.

Tedavi

Destekleyici tedavi

·        Sıvı-elektrolit replasmanı

·        Metabolik ve glisemik kontrol

·        Nonsteroid antiinflamatuarlar

     Cerrahi Yaklaşımı

•        Debridman; insizyon ve drenaj
•        Gereğinde kemik rezeksiyonu, revaskülarizasyon veya amputasyon

Antibiyotik tedavisi

·        Ampirik

·        Kültür sonuçlarına göre etkene göre tedavi