Kozmetik Amaçlı Botulinum Toksini Uygulaması

Tanım

Botulinum toksini enjeksiyonu, başta alın kırışıklıkları, glabella, periorbital ve perioral çizgilenmeler olmak üzere yüz ve boyun kasları gibi daha birçok kırışıklık ve çizgilenmeyi geçici bir süre ile yok etmede kullanılan, nöromüsküler kavşakta presinaptik nöronlardan asetilkolin salınımını bloke ederek geçici kas paralizisine yol açan, etkisi doza bağımlı ve geri dönüşümlü kozmetik bir uygulamadır.

Hasta Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar

1. Gebelik
2. Laktasyon
3. Nöromusküler hastalıklar
4. Penisilamin, kinin, aminoglikozid grubu antibiyotikler ve kalsiyum kanal blokerleri kullananlar
5. Dismorfik bozukluğu olanlar
6. Aşırı beklentisi olanlar

Uygulama Öncesi Hazırlık

1. Hastaya, tedavinin uzun yıllardır güvenle kullanıldığı, yan etki potansiyelinin düşük olduğu, etkinin hafif ve geçici olduğu açıklanmalıdır.
2. Klinik etki süresinin 3-6 ay kadar olduğu sonrasında tekrarlanabileceği belirtilmeli, tekrarlayan enjeksiyonlarla etki süresinin daha da uzayabileceği açıklanmalıdır.
3. Kollajen kaybında, fotohasara bağlı fonksiyonel olmayan yaşlanma çizgilerinde sonuçların tatmin edici olmadığı anlatılmalıdır.
4. Tedaviden önce hastaya uygulamanın sınırlılıklarının anlatılması, uygulamanın başarısını yükseltecek ve hastanın mutsuz olma olasılığını azaltacaktır. Bilgilendirmeden sonra yazılı bilgilendirilmiş onam formu hastaya imzalatılıp onayı alınmalıdır. Uygulama öncesi ve sonrası fotoğraf çekimi ihmal edilmemelidir.

Gereçler

1. Botulinum toksin tip A flakonu
2. Dilusyon için %0,9 serum fizyolojik
3. Alkol içermeyen cilt temizleyicileri
4. Pamuk, steril gazlı bez
5. Topikal anestezi için topikal anestezik (EMLA) krem
6. 30-33 G tercihen 0,5 ml’lik insülin enjektörü ve yeterli sayıda yedek enjektör ucu
7. İşaret kalemi (mavi ya da siyah renkli)
8. Buz, buz aküsü

Uygulama

1. Hasta tercihen doğal güneş ışığında yoksa beyaz ışık ortamında oturur vaziyette, yüzü direk hekime bakacak ve başı hafifçe aşağıya doğru rahat bir şekilde oturtulur.
2. Uygulama yapılacak bölgeye EMLA krem sürülerek 30-40 dakika bekletilir.
3. Botox uygun oranda dilüe edilerek enjektöre çekilir. Çalkalama sırasında oluşan baloncuklardan dolayı denatürasyona uğrayacağı için flakon çalkalanmamalıdır. Dilüe ederken serum fizyolojik köpük oluşturmadan nazikçe boşaltılmalıdır. Sonrasında da enjektörün havası boşaltılmalıdır.
4. Dilüsyon oranına göre ml’de ünite botox miktarı değişeceğinden hangi alanlara kaç ünite yapılacağı belirlenerek ona göre dilüe edilmelidir. Genellikle kullanılan sulandırma 0,1 cc’de 4 Ü olacak şekildedir (2,5cc).
5. Gevşek ve gergin halde kasların durumu değerlendirilir, kaslar palpe edilir. Asimetri varsa bu durum göz önünde bulundurulur.
6. Uygulama bölgesi cilt temizleyicisi ile temizlenip tedavi alanı belirlenir. Enjeksiyon alanları ve sayısı saptanır. Enjekte edilecek doz belirlendikten sonra uygulama yapılacak bölge işaretlenir.
7. Uygun enjeksiyon tekniği kullanılarak uygun dozda ve uygun ünitelerle botox enjeksiyonu yapılır. Genellikle alın bölgesine 4 Ü, göz etrafına 2 Ü kullanımı önerilmektedir.
8. Daha az travmatik olması nedeniyle 30-33 G enjektör kullanılmalı, sık sık uç değiştirilmelidir.
9. Ağrı veya deri renginde solma olursa injeksiyona ara verilir ve buz uygulaması yapılır.
10. Toksinin istenmeyen kas gruplarına yayılmasını önlemek, dolayısıyla yan etkileri azaltmak için masaj önerilmez.
11. Uygulama bittikten sonra kanama odakları pamuk ya da gazlı bezle tamponlanarak bölge kan artıklarından temizlenir.
12. Hasta gelişebilecek herhangi bir komplikasyon ya da reaksiyona karşı birkaç dakika bekletilir ve işlem sonuçlandırılır.
13. İşlem sırasında uygulama bölgeleri her noktaya verilen doz, şişe numarası, toksinin saklanma süresi, kullanılan dilüsyon, uygulanan toplam doz, uygulama sırasındaki yan etkiler not edilmelidir.
14. Etkiyi artırmak için 2-3 saat boyunca hastaya kaslarını fazla kullanmaması önerilir (kaş çatma, alnını kaldırma, gülme, vb.).

Yorum

Botox tedavisi, uygulandığı kasları geçici olarak gevşeterek etki eden bir tedavi şeklidir. Hastanın kas kitlesi, kırışıklık derecesi, anatomik yapısı, deri kalınlığı uygulanacak ilaç miktarını ve uygulama bölgelerini belirler. Dilusyon koruyucu içermeyen %0.9 serum fizyolojik ile yapılır. Dilüe edilmeden 2-8 C0 de 24 ay, dilüe edildikten sonra 2-8 C0 de 4 saat saklanır (+4 C0 de 6 haftaya kadar da saklanabilir). Tedavi yapıldıktan 2-3 gün sonra kas zayıflığı başlar, 1-2 haftada kırışıklıklar düzelmeye başlar ve etkisi 3-6 ay sürer. Tekrarlayan enjeksiyonlarla bu süre 8-12 ayı bulabilir. Hastadan hastaya değişiklik göstererek bu süre uzayabilir veya kısalabilir. İşlemden 10-14 gün sonra hasta kontrol edilmelidir. Eğer gerekli ise 4-6 hafta sonra 2. uygulama ya da rötuş yapılabilir. İlk bir ay içinde enjeksiyon pek önerilmez.

Not

1. Hastanın beklentisi, hekimin uygulama becerisi ve uygulama tekniği ile örtüşmelidir.
2. İşlem sonrasında ağrı, eritem, ödem, ekimoz, hematom olabileceği hastaya söylenmelidir. İşlem sonrasında da bazen geçici hissizlik ya da 2-3 saat süren başağrısı gözlenebilir.
3. İşlemden sonra 2-3 gün alkol ve sigara içmemesi hastaya söylenmelidir.
4. İşlemden 10-14 gün sonra hasta kontrol edilmelidir.