Yarık Dudak ve Yarık Damak

Yarık dudak ve yarık damak, hamilelik sırasında bebeğin üst dudağı veya ağzı düzgün oluşmadığında ortaya çıkan doğum kusurlarıdır. Birlikte olduğunda, bu doğum kusurları genellikle “orofasiyal yarıklar” olarak adlandırılır.

Yarık Dudak Nedir?

Dudak gebeliğin dördüncü ve yedinci haftaları arasında oluşur. Bebek hamilelik sırasında geliştikçe, başın her iki tarafındaki vücut dokusu ve özel hücreler yüzün merkezine doğru büyür ve yüzünü oluşturmak için bir araya gelirler. Bu dokunun birleşimi dudak ve ağız gibi yüz özelliklerini oluşturur. Dudağı oluşturan doku doğumdan önce tamamen birleşmezse yarık dudak olur. Bu, üst dudakta bir açıklık ile sonuçlanır. Dudaktaki açıklık küçük bir yarık olabilir veya dudaktan burnun içine doğru uzanan büyük bir açıklık olabilir. Dudakta bir veya iki tarafta yarık dudak olabilir ya da dudağın ortasında oluşur ki bu çok nadir görülür. Yarık dudaklı çocuklar da yarık damak da görülebilir.

Yarık Damak Nedir?

Ağzın çatısı (damak) hamileliğin altıncı ve dokuzuncu haftaları arasında oluşur. Ağzın çatısını oluşturan doku hamilelik sırasında tamamen birleşmezse yarık damak oluşur. Bazı bebeklerde, damakların ön ve arka kısımları açıktır. Diğer bebekler de ,se, damakta sadece bir kısmı açıktır.

Diğer problemler

Yarık damağı/yarık dudağı olan ya da yarık damağı olmadan yarık dudakları olan çocuklar genellikle beslenmede ve konuşmada sıkıntı çeker ve kulak iltihabına kolay yakalanabilirler. Ayrıca dişlerinde  sorunları ve işitme problemleri  olabilir.

Olay

CDC son zamanlarda ABD'de her yıl yaklaşık 2.650 bebeğin yarık damak ile doğduğunu ve 4,440 bebeğin yarık damak veya damak yarıklığı olmayan yarık dudak ile doğduğunu tahmin ediyor. Başka hiçbir majör patoloji olmadan meydana gelen izole orofasiyal yarıklara bağlı doğum kusurları, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en yaygın doğum kusuru tiplerinden biridir. Yarık tipine bağlı olarak, izole orofasiyal yarıkların oranı tüm yarıklarda% 50 ile % 80 arasında değişebilir.

Nedenleri ve Risk Faktörleri

Çoğu bebeklerde orofasiyal yarıkların nedenleri bilinmemektedir. Bazı çocukların genlerindeki değişiklikler nedeniyle yarık dudak veya yarık damak vardır. Yarık dudak ve yarık damak, annenin çevresiyle temas ettiği şeyler veya annenin ne yediği, ne içtiği veya hamilelik sırasında kullandığı bazı ilaçlar gibi genlerin ve diğer faktörlerin birleşiminden kaynaklanır.

Son zamanlarda yapılan araştırmalar,  orofasiyal deformitesi olan bir bebek sahibi olma riskini artıran bazı faktörler hakkında önemli bulguları bildirmiştir:

• Sigara içmek; Hamilelik sırasında sigara içen kadınların, sigara içmeyen kadınlardan orofasiyal deformitelre  sahip bebeklerinin  olma olasılıkları daha yüksektir.
• Diyabet; Gebelik öncesi diyabetli kadınlarda diyabetik olmayan kadınlara kıyasla yarık damaklı veya damaksız bir yarık dudaklı bir çocuğa sahip olma riski artmıştır.
• Bazı ilaçların kullanımı; Hamileliğin ilk üç aylık döneminde (ilk 3 ay), topiramat veya valproik asit gibi epilepsiyi tedavi etmek için belirli ilaçları kullanan kadınların, yarık damaklı veya yarık damaksız bir yarık dudaklı bebeğe sahip olma riskinin artmış olması, Bu ilaçları almayan kadınlara kıyasla 6-7 kat daha fazladır.

Hamileyseniz veya hamile kalmayı düşünüyorsanız, sağlıklı bir bebek sahibi olma şansınızı artırma yolları hakkında doktorunuzla konuşun.

Tanı

Orofasiyal yarıklar, özellikle yarık damak yarıklı veya yarıksız yarık dudak, gebelik sırasında rutin ultrason ile teşhis edilebilir. Bebek doğduktan sonra, özellikle yarık damaktan sonra da teşhis edilebilirler. Bununla birlikte, kimi zaman damak yarıklarının (örneğin, submukoz yarık damak ve bifid uvula), yaşamın ilerleyen dönemlerine kadar teşhis edilemeyebilir.

Yönetim ve Tedavi

Orofasiyal yarıklara sahip çocuklar için hizmet ve tedavi, yarığın şiddetine bağlı olarak değişebilir; çocuğun yaşı ve ihtiyaçları; ve ilişkili sendromların veya diğer doğum kusurlarının veya her ikisinin varlığı önemlidir.

Yarık dudakları onarmak için cerrahi genellikle yaşamın ilk birkaç ayında ortaya çıkar ve yaşamın ilk 12 ayı içerisinde önerilmektedir. 

Yarık damak onarımına yönelik cerrahi, yaşamın ilk 18 ayında veya mümkün olan durumlarda daha erken önerilmektedir. 

Birçok çocuk yaşlandıkça ek cerrahi işlemlere ihtiyaç duyacaktır. Cerrahi onarım, bir çocuğun yüzünün görünümünü  iyileştirebilir ve ayrıca solunum, duyma, konuşma ve dil gelişimini geliştirebilir. 

Orofasiyal yarıklarla doğan çocuklar, özel diş veya ortodontik bakım veya konuşma terapisi gibi diğer tedavi ve tedavi tiplerine ihtiyaç duyabilirler.

Tedavi ile orofasiyal yarıklara sahip çoğu çocuk iyi bir performans sergiler ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilir. Orofasiyal yarıklara sahip bazı çocuklar, kendileri ve diğer çocuklar arasında gözle görülür farklılıklar söz konusu olduğunda benlik saygısı ile ilgili sorunlara sahip olabilirler. Ebeveyn-ebeveyn destek grupları, orofasiyal yarıklar gibi başın ve yüzün doğum kusurları olan bebeklerin aileleri için yararlı olabilir.